Astronot, NASA’nın sitesinde belirttiğine göre yunanca kökenli bir sözcük ve uzay denizcisi gibi bir anlamı var. Anlamı gibi uzay tecrübesi yaşayabilecek kabiliyete sahip, zorunlu ve zorlu eğitimlerden geçmiş kişiye astronot deniyor. Uzayla ilgili tüm araştırmalarda yer alır astronotlar. Zamanı geldiğinde uzay mekiğiyle gidilmesi gereken görevler, uzayda uzun süreler durmak ve hayatta kalabilmek Astrono Astronot denildiği zaman herkesin aklına Neil Armstrong gelir, yani Ay’a ilk ayak basan kişi olarak ünlenmiş, artık hayatta olmayan astronotların en meşhuru. Ancak uzaya ilk çıkan astronot Sovyetler Birliği’nden Yuri Gagarin’dir.
Astronot olmaya karar verdiyseniz ilk önce gözünüze astronot görevi yapılabilen bir ülke kestirmeniz gerekiyor. Biz burada genelde NASA’da çalışmayla ilgili olanları yazacağız. Bundan sonra o ülkeye gitmek orada yaşamak için gerekli yolları bulmanız gerekiyor. Oraya okumak için gitmek en sağlam yol olur. Özellikle yüksek lisans ve doktora için gidilebilir.
ABD uzay programında üç tip astronot var:
-Komutan/pilot
-Görev uzmanı
-Yükleme uzmanı
Komutan; görevden, mürettebattan ve bütün araçtan sorumludur. Pilot, uzay aracını hareket ettirmede ve uyduları mevzilendirmede komutana yardım eder. Görev uzmanı; mekik operasyonlarını ve uzay yürüyüşlerini ayarlamada ve deneyleri yürütmede, komutan ve pilotlarla birlikte çalışır. Yükleme uzmanı, görevin gerektirdiği özel kısımlarla ilgilenir. Yükleme uzmanları başka milletten de olabilir.
Astronot olabilmek için sahip olunması gereken bazı özellikler:
-ABD vatandaşlığı (pilotlar ve görev uzmanları için)
-Tanınmış bir üniversitede derece (mühendislik, biyoloji bilimleri, fizik bilimleri, matematik gibi bölümlerde)
-Üç yıllık tecrübe (bir doktora üç yıla tekabül ediyor)
-NASA’nın fiziksel testlerinden birini geçmek (pilotlar 1. sınıf, diğerleri 2. sınıf fiziksel teste tabi tutuluyorlar. bu iki test de sivil ve askerî uçuş testlerine benziyor)
-Bir jeti 1000 saatten fazla, birinci pilot olarak uçurmak (sadece pilotlar için)
-Pilotlar için 162,5-193 cm arası, diğerleri için 148,5-193 cm arası boy
Astronot olmak için önce NASA’ya bir başvuru formu göndermeniz gerekiyor. Bundan sonra sizin bir dosyanız oluyor. Başvuru yerinize göre sizi bir bölgeye gönderip, orada sizi sorulara, testlere ve oryantasyona tabi tutuyorlar. Performansınız değerlendiriliyor. Eğer başarırsanız astronot adayı olabiliyorsunuz. Adaylığa hak kazananlar her iki yılda bir, NASA tarafından açıklanıyor.
Aday olmaya hak kazandığınız takdirde sizi hemen eğitime alıyorlar. Fen (matematik, astronomi, fizik, jeoloji, meteoroloji, denizbilimi), teknoloji (navigasyon, yörünge mekaniği, materyel işleme) ve uzay mekiği sınıflarında teorik bilgileri öğreniyor ve bu bilgileri karada, denizde, mikro yerçekimli ortamda, düşük-yüksek basınç ortamlarında ve uzay elbiselerinde pratiğe döküyorsunuz.
Bu iki yıllık eğitim periyodunun ardından astronot olarak seçilebilirsiniz. Seçildikten sonra uzay gemisindeki yerinizi almaya ramak kalıyor. Son olarak kalkış hazırlığı, kalkış, yörünge, atmosfere giriş ve iniş eğitimleri (simülasyon olarak) alıyorsunuz. Bölümünüz hangisiyse o bölümü ilgilendiren makinelerin dilini öğreniyorsunuz. Artık bir astronotsunuz. Bir uçuşa seçilene kadar genel eğitimlerinize devam ediyorsunuz (çünkü bilgiler yenileniyor).
Bir uçuş için seçildiğiniz takdirde, uçuşla ilgili her türlü muhtemel acil durumları göğüsleyebilmenizi sağlayacak uçuş simülasyonlarına tabi tutuluyorsunuz.
Bu eğitimin ardından uçmaya hazır bir astronot oluyorsunuz. En iyi tecrübe yolu olan yerinde görmeYe hak kazanıyorsunuz. Uçuşunuzdan sonra birkaç günlük kontrol adı verilen tıbbi testlerden geçiriliyorsunuz. Bu testlerin amacı uzay yolculuğunun sağlığınız üzerinde bir tesir bırakıp bırakmadığını anlamak.
NASA’dan başka bir yere geçmeden önce en az 5 yıl çalışmanız gerekiyor.
İşin özü; zorlu bir eğitim almanız ve sıkı ve yorucu bir şekilde çalışmanız gerek. Uzayın bu yanları zor olabilir ama manzarası gerçekten muhteşem.
Birleşik Devletlerde, Human space program, astronot seçim programları gibi programlarla, astronot eğitim süreci, astronotun aldığı dersler ve seçim kriterleri ile ilgili ayrıntılı bilgilere http://astronauts.nasa.gov/ adresinden ulaşabilirsiniz.
Eğitimlerin ve sürecin uzunluğunun sizi yıldırmayacağını biliyoruz, çocukluk hayalleriniz Türkiye’nin gururu olmanızı da sağlayabilir. Belki de sizin için küçük ama insanlık için büyük adımlar atacaksınız.
Benim için küçük, insanlık için büyük bir adım
Neil Armstrong(Ay’a ayak basarken)