SOYUZ nedir?

Uzay mekikleri ilk defa 1981'de NASA tarafından kullanılmaya başlanan uzay araçlarıdır. Amacı uzaya gönderilen aracın tekrar tekrar kullanılarak maliyetini azaltmaktı. Zira ABD Uzay Mekiği 130'dan fazla uçuş yapmıştır. Fakat daha sonra yapılan araştırmalar tekrar kullanılabilir uzay mekiklerinin eski tip roketlere göre daha maliyetli olduğunu gösterdi. Bunun sebebi uzay mekiklerinin kullanıldıktan sonra uzun ve pahalı bakımlara ihtiyaç duymasıydı.

ABD Uzay Mekikleri tasarımlarının hatalı olduğu ve güvenli olmadıkları gerekçesiyle eleştirilmiştir. Mekiklerde bir kaza durumunda personeli kurtaracak bir tahliye sistemi yoktur (bu sistem Soyuz, Apollo ve diğer insanlı uzayaraçlarında vardır). Hizmete alınan beş Uzay Mekiği'nden ikisi kazalar sonucunda yok olmuş ve personelleri hayatlarını kaybetmiştir. Bunun sonucunda Uzay Mekikleri, uzay tarihinin en riskli projesi halini almıştır. Bu nedenle yeni mekikler üretilmemekte olup, Atlantis uzay mekiğinin 8 Temmuz 2011 tarihindeki son yolculuğuyla uzay mekikleri kullanımdan kaldırılmıştır.

Soyuz uzayaracı üç bölümden oluşur: önden arkaya doğru; küresel bir yörünge modülü, küçük bir aerodinamik dönüş modülü, güneş panellerinin bağlı olduğu silindir şeklinde hizmet modülü. Bunlardan ilk ikisi yaşanabilir modüllerdir. Mümkün olduğunca fazla parçayı atmosfere giriş için kalkanlanmış olması gerekmeyen yörünge modülünde taşıması sayesinde Soyuz, Apollo uzayaracının komuta modülünden hem daha geniş hacme sahiptir, hem de daha hafiftir. Apollo Komuta Modülü altı metre küp yaşama alanına sahip ve 5.000 kg ağırlıkta iken, üç parçalı Soyuz, aynı sayıda mürettebata dokuz metre küp yaşama alanı, bir hava kilidi ile bir hizmet modülü içeriyordu ve sadece Apollo kapsülü kadar ağırdı.

Soyuz'un tasarım kıstaslarından biri, birim yüzeye düşen hacmi azami kılmaktı. Bu kıstası en iyi yerine getiren biçim küreydi. Ancak Ay'a gidiş için tasarlanan Soyuz'un dönüşte erişeceği hızı kesmek için yapılması gereken atmosfer frenlemesi için küre yeterli olmuyordu. Bu nedenle, dönüş modülü "gece lambası" şeklinde tasarlandı.


Konular